Μια σειρά από δημοσιεύματα και αναρτήσεις σε λογαριασμού που συχνά δημοσιεύουν ανυπόστατους ισχυρισμούς κατά της Ουκρανίας και υπέρ της Ρωσίας, υποστηρίζουν ευθέως, ή υπαινίσσονται πως το Κίεβο είναι υπεύθυνο για την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση στο Crocus City Hall. Σε πλείστες περιπτώσεις επικαλούνται δηλώσεις Ρώσων αξιωματούχων που υποστηρίζουν το συγκεκριμένο αφήγημα.

ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Η Ουκρανία είναι πίσω από την επίθεση στο Crocus City Hall.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι κατηγορούμενοι ως δράστες της επίθεσης στο συναυλιακό χώρο Crocus στην πόλη Κρασνογκόρσκ, πλησίον της Μόσχας, έχουν καταγωγή από το Τατζικιστάν. Η ισλαμιστική οργάνωση ISIS-K έχει αναλάβει την ευθύνη. Η Ρωσία έχει αποτελέσει ξανά στο παρελθόν στόχο ισλαμιστικών ομάδων που πρόσκεινται στο ISIS. Το ISIS έχει στο παρελθόν πλήξει στόχους και σε χώρες της Δύσης και όχι μόνο στη Ρωσία, καθώς και στόχους δυτικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή. Παρά τους ισχυρισμούς για σύνδεση των κατηγορουμένων με την Ουκρανία, δεν έχει προσκομιστεί καμία απόδειξη που να τους επιβεβαιώνει.

Παραδείγματα άρθρων και αναρτήσεων:

Την ίδια στιγμή, το pronews.gr, ένα μέσο που παραπληροφορεί συστηματικά, διεξάγει “δημοσκόπηση” με τα αποτελέσματα να δείχνουν πως οι αναγνώστες τους (και όχι γενικά η κοινή γνώμη), θεωρούν πως πίσω από την επίθεση βρίσκεται το ISIS, αλλά με τη βοήθεια των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Ουκρανίας.

Τι γνωρίζουμε

Στις 22 Μαρτίου 2024, περίπου στις 8 μ.μ. τοπική ώρα, μια συντονισμένη επίθεση στο συναυλιακό χώρο Crocus στην πόλη Κρασνογκόρσκ, πλησίον της Μόσχας. Τέσσερις ένοπλοι πραγματοποίησαν επίθεση και σκότωσαν τουλάχιστον 139 άτομα. Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας αποκάλεσε το περιστατικό τρομοκρατική επίθεση. Το Ισλαμικό Κράτος και συγκεκριμένα το παρακλάδι της επαρχίας Χορασάν (ISIS-K), που δραστηριοποιείται στη Νότια και Κεντρική Ασία, ανέλαβε την ευθύνη. Μέσα σε λίγες ώρες, το διαδίκτυο άρχισε να κατακλύζεται από ισχυρισμούς που υποστήριζαν πως οι δράστες είχαν ήδη διαφύγει στην Ουκρανία.

Οι ρωσικές αρχές δήλωσαν ότι έχουν συλλάβει τους 4 τρομοκράτες που είναι από το Τατζικιστάν.

Η προέλευση του ISIS, ή Ισλαμικού Κράτους, μπορεί να εντοπιστεί σε μια ομάδα που σχηματίστηκε από τον Abu Musab al-Zarqawi, έναν Ιορδανό μαχητή, μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003. Αυτή η ομάδα, γνωστή ως αλ Κάιντα του Ιράκ, αργότερα Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ, εξελίχθηκε στο ISIS που σημαίνει Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας. Το Ισλαμικό Κράτος στο Χορασάν, το οποίο ιδρύθηκε στα τέλη του 2014 – αρχές του 2015 και δραστηριοποιείται στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ιράν και έχει βάλει στόχο να επιτεθεί στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν. Το ISIS έχει εκτελέσει άλλες δυο επιθέσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος. Την επίθεση στο θέατρο Μπατακλάν και άλλα σημεία στο Παρίσι τον Νοέμβριο του 2015 και μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας σε συναυλία της Αριάνα Γκράντε στο Manchester Arena της Αγγλίας, τον Μάιο του 2017. Το 2015, παρακλάδι του ISIS είχε αναλάβει την ευθύνη για τη συντριβή της πτήσης 9268 της εταιρίας Metrojet πάνω από το Σινά, που σκότωσε όλους τους 224 επιβαίνοντες, στη συντριπτική πλειοψηφία Ρώσους. Τέλος, το 2018, το ISIS ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση ενόπλου σε ορθόδοξη εκκλησία στο Νταγκεστάν (δημοκρατία της Ρωσικής Ομοσπονδίας), που άφησε πίσω της 5 νεκρούς.

Σύμφωνα με τον Κόλιν Κλαρκ, αναλυτή τρομοκρατίας στο Soufan Group, «Ο ISIS-K κατηγορεί το Κρεμλίνο ότι έχει λερώσει τα χέρια του με μουσουλμανικό αίμα, αναφερόμενος στις επεμβάσεις της Μόσχας στο Αφγανιστάν, την Τσετσενία και τη Συρία.»

Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό Τζόσουα Σάιναϊ, ειδικό σε θέματα διεθνούς ασφάλειας, ήδη από το 2015, ακραία ισλαμιστικά στοιχεία που σχετίζονται με την Αλ Κάιντα και το ISIS, έχουν απειλήσει τη Ρωσία με επιθέσεις. Πρόκειται για ισλαμιστές με έδρα κυρίως το Βόρειο Καύκασο, πολλοί από τους οποίους έχουν ταξιδέψει στη Συρία και το Ιράκ για να ενταχθούν στους αντάρτες του Ισλαμικού Κράτους και να πολεμήσουν εναντίον του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ που υποστηρίζεται από τη Μόσχα, καθώς και εναντίον της σιιτικής κυβέρνησης στη Βαγδάτη (η οποία υποστηριζόταν από το Ιράν, στενό σύμμαχο της Ρωσίας), με τον βίαιο εξτρεμισμό τους να κατευθύνεται και κατά του ρωσικού κράτους. Πιο συγκεκριμένα, στο Ιράκ, η ανατροπή του σουνίτη Σαντάμ Χουσεϊν το 2003 και η διαδοχή το 2006 από μια πλειοψηφική σιιτική κυβέρνηση υπό τον Χασάν αλ Μαλίκι, αποτέλεσε αφορμή για την έντονη εμπλοκή του ISIS στη χώρα που οδήγησε στην κατάληψη εδαφών και τη δημιουργία “χαλιφάτου”.

Όσον αφορά το ISIS-K, πρόκειται για τρομοκρατικές ομάδες που ήθελαν να ιδρύσουν ισλαμικό χαλιφάτο στο Βόρειο Καύκασο και πολεμήθηκαν από τη Ρωσία, με προέλευση κυρίως από την Τσετσενία, το Νταγκεστάν, την Ινγκουσετία και την Καμπαρντίνο – Μπαλκάρια. Ο Σάιναϊ καταγράφει τουλάχιστον 13 πολύνεκρες επιθέσεις από ισλαμιστές δράστες εναντίον ρωσικών στόχων από το 1999 μέχρι το 2014.

Ίσως η πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση πριν τη δημιουργία του ISIS-K, όταν ισλαμιστές τρομοκράτες (δυο γυναίκες) από το Βόρειο Καύκασο, είχαν επιτεθεί το 2010 στο μετρό της Μόσχας με βόμβες αυτοκτονίας, σκοτώνοντας 38 ανθρώπους. Το 2011, τρομοκράτες επίσης από το Βόρειο Καύκασο, σκότωσαν 37 ανθρώπους στο διεθνές αεροδρόμιο Ντομέντενοβο της Μόσχας. Ακολούθησαν τα επόμενα έτη μια σειρά από επιπλέον τρομοκρατικές επιθέσεις για τις οποίες η ευθύνη αναλήφθηκε ή αποδόθηκε από τις αρχές σε ισλαμιστές τρομοκράτες, συμπεριλαμβανομένων μαχητών του ISIS.

Μεταξύ 2015 και 2024, η Ρωσία υποστήριξε πολλούς εχθρούς του ISIS. Αυτό περιλαμβάνει συντονισμό με τη Χεζμπολάχ, σε στρατιωτικό και πληροφοριακό επίπεδο, πολιτική υποστήριξη προς τη Χαμάς και υποστήριξη προς τους Ταλιμπάν. Όλες οι προαναφερθείσες οργανώσεις, έχουν έρθει σε αντιπαράθεση με το ISIS σε Συρία, Λίβανο, Γάζα και Αφγανιστάν. Η ρωσική μισθοφορική οργάνωση Βάγκνερ, έχει πολεμήσει εναντίον πυρήνων του ISIS σε Λιβύη, Μοζαμβίκη και Μαλί.

Γίνεται σαφές λοιπόν πως η Ρωσία έχει απειληθεί και έχει δεχτεί επιθέσεις και στο παρελθόν από ακραία ισλαμιστικά στοιχεία.

Αξίζει να αναφερθεί πως το 2015, το Institute for the Study of War, μια αμερικανική μη κερδοσκοπική ερευνητική ομάδα και δεξαμενή σκέψης που ιδρύθηκε το 2007 από τον Kimberly Kagan, ανέφερε για τη δράση ισλαμιστικών ομάδων στον Καύκασο:

Το ISIS μπορεί έτσι να προσπαθήσει να αναζωογονήσει την Τσετσενική εξέγερση για να επιταχύνει τις περιφερειακές συγκρούσεις. Εναλλακτικά, μπορεί να επιδιώξει να προκαλέσει το ρωσικό κράτος ξεκινώντας επιθέσεις σε εξέχουσες πόλεις όπως η Μόσχα ή η Αγία Πετρούπολη.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε για πρώτη φορά τη Δευτέρα 24/3, ότι η αιματηρή επίθεση σε μια αίθουσα συναυλιών κοντά στη Μόσχα εκτελέστηκε από «ριζοσπαστικούς ισλαμιστές», αλλά επέμεινε ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να έχει διαδραματίσει κάποιο ρόλο παρά την ανάληψη της ευθύνης από το ISIS-K.

Στο μεταξύ, στις 7 Μαρτίου 2024, η πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μόσχα, εξέδωσε ανακοίνωση που προειδοποιούσε για πιθανή επικείμενη τρομοκρατική επίθεση μέσα στις επόμενες 48 ώρες. Στις 19 Μαρτίου, ο Βλαντιμίρ Πούτιν απέρριψε τις αμερικανικές προειδοποιήσεις ότι υπήρξε επικείμενος κίνδυνος τρομοκρατικής επίθεσης σε πολυσύχναστο χώρο στη Μόσχα.

To ISIS-K, που χρησιμοποιεί κανάλια του Amaq News Agency στο Telegram για να διαμοιράζει το περιεχόμενο των δράσεών του, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων στο παρελθόν. Τα κανάλια που χρησιμοποιούνται απενεργοποιούνται συχνά και δημιουργούνται εκ νέου. Πρόκειται για ένα “ενημερωτικό” μέσο που συνδέεται άμεσα με το ISIS και έχει κατηγοριοποιηθεί ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ. Μέσω αυτού, ανέλαβε την ευθύνη και για την επίθεση στο συναυλιακό χώρο Crocus.

Η πιο αναλυτική ανακοίνωση – ανάληψη της ευθύνης που έγινε μέσω του Amaq περιγράφει την επίθεση και καταλήγει λέγοντας:

وأكدت المصادر لـ “أعماق” أن الهجوم يأتي في السياق الطبيعي للحرب المشتعلة بين الدولة الإسلامية والدول المحاربة للإسلام
Μετάφραση: Πηγές επιβεβαίωσαν στο “AMAQ” ότι η επίθεση έρχεται στα πλαίσια του θερμού πολέμου μεταξύ του Ισλαμικού Κράτους και των χωρών που πολεμούν το Ισλάμ.

Λίγες ώρες αργότερα, το ISIS-K δημοσίευσε και βίντεο από τη στιγμή της επίθεσης εντός του συναυλιακού χώρου.

Στις 24 Μαρτίου, τέσσερις ύποπτοι, ο Dalerjon Mirzoyev, 32 ετών, ο Saidakrami Rachabalizoda, 30 ετών, ο Shamsidin Fariduni, 25 ετών και ο Muhammadsobir Faizov, 19 ετών, οδηγήθηκαν στο Επαρχιακό Δικαστήριο Basmanny στη Μόσχα, κατηγορούμενοι για τρομοκρατία. Όλοι έχουν αναγνωριστεί ως Τατζίκοι. Ο Mirzoyev, ο Rachabalizoda και ο Fariduni δήλωσαν ένοχοι κατά τη διάρκεια της ακρόασης. Εν τω μεταξύ, οι New York Times (αρχειοθετημένο λινκ), ανέφεραν πως τα ρούχα και άλλες λεπτομέρειες των υπόπτων, φαίνεται να δείχνουν ότι σχετίζονται με τους φερόμενους δράστες που κρατούνται από τη Ρωσία.

H σύγκριση των παρακάτω εικόνων έχει γίνει από τους New York Times:

Σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές, οι 4 κατηγορούμενοι δράστες, μαζί με άλλους υπόπτους, συνελήφθησαν στον αυτοκινητόδρομο M3, μήκους 490 χιλιομέτρων, που οδηγεί από τη Μόσχα στα σύνορα της Ουκρανίας. Συγκεκριμένα, πιάστηκαν πλησίον της πόλης Μπριάνσκ, στο 376ο χιλιόμετρο. Το σημείο της σύλληψης έχει επιβεβαιωθεί μέσω γεωεντοπισμού από το meduza.io.

Σύμφωνα με όσα έχει γράψει ο ανεξάρτητος ειδησεογραφικός ιστότοπος meduza.io, στις 25 Μαρτίου, οι αδελφοί Dilovar και Aminchon Islomov, καθώς και ο πατέρας τους Isroil, συνελήφθησαν για παροχή βοήθειας προς τους τρομοκράτες. Οι 3 άνδρες, φέρεται να παρείχαν στους τρομοκράτες ένα διαμέρισμα για διαμονή, ένα αυτοκίνητο και βοήθησαν στη μεταφορά των χρημάτων τους. Στις 26 Μαρτίου, το δικαστήριο συνέλαβε έναν ακόμη άνδρα, τον Alisher Kasimov, με την κατηγορία της ενοικίασης διαμερίσματος σε έναν από τους 4 αρχικούς κατηγορουμένους. Οι προαναφερθέντες, συνολικά 8 στον αριθμό, έχουν οδηγηθεί ενώπιον δικαστηρίου.

Συμπεράσματα

Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι κατηγορούμενοι ως δράστες της επίθεσης στο συναυλιακό χώρο Crocus στην πόλη Κρασνογκόρσκ, πλησίον της Μόσχας, έχουν καταγωγή από το Τατζικιστάν. Η ισλαμιστική οργάνωση ISIS-K έχει αναλάβει την ευθύνη. Η Ρωσία έχει αποτελέσει ξανά στο παρελθόν στόχο ισλαμιστικών ομάδων που πρόσκεινται στο ISIS. Το ISIS έχει στο παρελθόν πλήξει στόχους και σε χώρες της Δύσης και όχι μόνο στη Ρωσία καθώς και στόχους δυτικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή. Παρά τους ισχυρισμούς για σύνδεση των κατηγορουμένων με την Ουκρανία, δεν έχει προσκομιστεί καμία απόδειξη που να τους επιβεβαιώνει.