Ιβερμεκτίνη: Ένας επικίνδυνος μύθος

Η ιβερμεκτίνη έχει παρουσιαστεί ως ένα “θαυματουργό” φάρμακο κατά της COVID-19. Ο μύθος κυκλοφορεί ως μια ακόμη θεωρία συνωμοσίας, μιας δήθεν “θεραπείας” που έχει καταπιεστεί από το ιατροφαρμακευτικό κατεστημένο.

Ζητήσαμε από τον κ. Παναγιώτη Ιακωβή, γενικό Αρχίατρο ε.α., καρδιολόγο, επεμβατικό καρδιολόγο, διδάκτωρα Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημολόγο, να μας εξηγήσει τι είναι η ιβερμεκτίνη και τους κινδύνους από τη χρήση της στην πρόληψη και θεραπεία της COVID-19.

Η ιβερμεκτίνη είναι αντιπαρασιτικό φάρμακο ,για χρήση σε ανθρώπους και ζώα, ενάντια σε παρασιτώσεις και ψείρες [1]. Ανήκει στα αντιελμινθικά, αντιπαρασιτικά, εντομοκτόνα φάρμακα και φάρμακα κατά των νηματωδών σκωλήκων [2] και μπορεί να ληφθεί από το στόμα ή να εφαρμοστεί στο δέρμα. Αποβάλλεται κυρίως από τα κόπρανα και μεταβολίζεται στο κυτόχρωμα 450 του ήπατος. Ο χρόνος ημιζωής της της είναι 18 ώρες.

Χημικά, είναι μέλος της κατηγορίας της αβερμεκτίνης και έχει υψηλή συγγένεια με διαύλους χλωριούχου γλουταμικού, που είναι παρόντες σε νευρικά και μυϊκά κύτταρα. Με την πρόσδεσή της σε αυτούς τους διαύλους, προάγει την αύξηση της διαπερατότητας της μεμβράνης για τα ιόντα χλωρίου, οδηγώντας σε υπερπόλωση του νευρικού ή μυϊκού κυττάρου, με αποτέλεσμα νευρομυική παράλυση, που οδηγεί στον θάνατο ορισμένα παράσιτα [2].

Είναι προφανές από τα παραπάνω, ότι η ιβερμεκτίνη προκαλεί νευρομυική παράλυση σε κάποια παράσιτα προκαλώντας έτσι τον θάνατό τους. Οι ιοί και φυσικά και ο κορωνοϊός, δεν έχουν μυϊκό ή νευρικό σύστημα για να δράσει η ιβερμεκτίνη. Έτσι, είναι εμφανές ότι ο μηχανισμός δράσης της, ουδεμία σχέση έχει ,χημικά, με αντι – ιικό φάρμακο. Επί παραδείγματι, το εγκεκριμένο αντι – ιικό φάρμακο Paxlovid περιέχει τις δραστικές ουσίες νιρματρελβίρη και ριτοναβίρη. Η νιρματρελβίρη είναι χημική ουσία που διασπά τις πολυπρωτείνες 1a και 1ab του κορωνοϊού, σταματώντας την αντιγραφή του [3].

Παρά την εμφανέστατη διαφορά στη χημική σύσταση και τον μηχανισμό δράσης ανάμεσα στα αντι – ιικά φάρμακα και την ιβερμεκτίνη, αυτή δοκιμάστηκε στα αρχικά στάδια της πανδημίας σε 26 μελέτες και μάλιστα, ως «θαυματουργό φάρμακο», οδηγώντας πλήθος ανθρώπων αλλά και κρατών στο να κάνουν εκτεταμένη χρήση του.

Παρά ταύτα, ούτε μια αξιόπιστη κλινική μελέτη δεν έδειξε θεραπευτικά αποτελέσματα, ενώ πλήθος αυτών έχουν σοβαρά λάθη και ενδεχόμενη απάτη [4]. Χαρακτηριστικά, χρησιμοποιούνταν ο ίδιος ασθενής πολλαπλές φορές, ενώ δεν γινόταν επαρκής τυχαιοποίηση ούτε προσεκτική στατιστική ανάλυση. Οι μελέτες αυτές εκτός από τα σοβαρά μεθοδολογικά σφάλματα, παρουσίαζαν πρακτικές αντίθετες προς την ιατρική και ερευνητική ηθική ενώ ακόμα και η μετα – ανάλυσή τους απεσύρθη λόγω πιθανής απάτης [5].

Είναι σαφές, ότι η ιβερμεκτίνη δεν ικανοποιεί ούτε τον χημικό μηχανισμό δράσης ενός αντι – ιικού φαρμάκου, αλλά ούτε οι μελέτες που δοκιμάστηκε μπορούν να επιδείξουν κάποια στατιστική συσχέτιση με θεραπευτικά αποτελέσματα. Και οι δύο πυλώνες της τεκμηρίωσης στην Ιατρική –μηχανισμός δράσης και στατιστική σημαντικότητα – δεν στηρίζουν τη χρήση της. Παρά ταύτα, πλήθος ανθρώπων και Κράτη, χρησιμοποίησαν την ιβερμεκτίνη.

Την σοβαρή αυτή κατάσταση ήρθε να επιλύσει η δημοσίευση στο NEJM της διπλής – τυφλής πολυκεντρικής και ελεγχόμενης με placebo, μελέτης TOGETHER [6] η οποία δεν έδειξε κλινικό όφελος από τη χρήση της ιβερμεκτίνης στην COVID-19. Ομοίως και η μελέτη των Naggie et al στο έγκριτο JAMA[7].

Έτσι, έγκριτοι οργανισμοί όπως το FDA αποτρέπουν αιτιολογημένα τους ανθρώπους από το να λαμβάνουν ιβερμεκτίνη κατά της COVID-19 [1]. Ομοίως και το CDC, αλλά και ο Ευρωπαϊκός οργανισμός φαρμάκων, τονίζουν ότι η ιβερμεκτίνη δεν πρέπει να λαμβάνεται ως φάρμακο ενάντια στον κορωνοϊό [8][9].

Παρά ταύτα, η ζημιά έχει γίνει. Πλήθος ανθρώπων έλαβαν ιβερμεκτίνη ενάντια στην COVID-19. Το CDC δημοσίευσε την επικίνδυνη αύξηση των συνταγών ιβερμεκτίνης στις ΗΠΑ περίπου κατά 100 φορές σε σχέση με την προ της Πανδημίας περίοδο[8]. Το έπραξε από το 2021 στα πλαίσια του επείγοντος Health Alert Network (HAN).

Ακόμα χειρότερα: Σε αυτά τα επίσημα στοιχεία δεν περιλαμβάνονται αγορές από το διαδίκτυο, παράνομες διαθέσεις και αγορές από κτηνιατρεία. Οι κτηνιατρικές χρήσεις μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνες αφού δοσολογούνται ενίοτε για μεγάλα ζώα και περιέχουν και άλλες ουσίες που δεν είναι γνωστό αν είναι επιβλαβείς στους ανθρώπους. Ακόμα χειρότερα: Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τις ΗΠΑ. Είναι προφανές ότι σε χώρες του Τρίτου Κόσμου και σε χώρες που δεν υπάρχει επαρκής φαρμακο – επαγρύπνηση όπως η Ελλάδα, η κατάσταση θα είναι ακόμα χειρότερη[10]

η Ιβερμεκτίνη είναι ένα φάρμακο με σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, ειδικά αν χρησιμοποιείται σε υψηλές κτηνιατρικές συγκεντρώσεις ή υπερδοσολογείται. Προκαλεί γαστρεντερικά ενοχλήματα, συγχυτικά επεισόδια, αταξία, αδυναμία, υπόταση, σπασμούς, διαταραχές της όρασης, δερματικά εξανθήματα, νευροτοξικότητα, αιματολογικές διαταραχές, ενώ δύναται να αλληλεπιδράσει με αντιπηκτικά φάρμακα και ως εκ του τελευταίου, να δημιουργήσει και καρδιολογικά προβλήματα [10]. Ακόμα χειρότερα: Η ψευδής αίσθηση ασφάλειας που μπορεί να παρέχει ενάντια στην Πανδημία, χαλαρώνει τα προληπτικά μέτρα και αποτρέπει από τον εμβολιασμό.

Το «θαυματουργό φάρμακο» ιβερμεκτίνη, ουδεμία δράση έχει ενάντια στον κορωνοϊό. Ούτε θεραπευτικά, ούτε προληπτικά. Αντιθέτως, συνδυάζεται με πλήθος ανεπιθύμητων ενεργειών, ειδικά σε ηλικιωμένους και ανθρώπους που λαμβάνουν κτηνιατρικά σκευάσματα. Να αναφερθεί ότι υπάρχουν και θάνατοι αλλά και υψηλά ποσοστά ανάγκης για νοσηλεία μετά από κατάχρηση ιβερμεκτίνης [11].

Οι γιατροί, οι φαρμακοποιοί και οι κτηνίατροι οφείλουν να είναι ενήμεροι για την έξαρση στη χρήση του λόγω της ευρείας επικράτησης ανυπόστατων θεωριών από κοινωνικές ομάδες επιρρεπείς σε αντι – επιστημονικές απόψεις [4].

Βιβλιογραφικές αναφορές