Η “πόλη των 15 λεπτών”, είναι ένα πολεοδομικό κόνσεπτ, που φιλοδοξεί να διευκολύνει την καθημερινότητα των πολιτών, με το να τους επιτρέπει εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Ωστόσο, έχει πυροδοτήσει θεωρίες συνωμοσίας, που υποστηρίζουν πως είναι ένα σχέδιο “φυλάκισης” και ελέγχου του πληθυσμού.
Ακολουθούν παραδείγματα:
Οι πόλεις των 15 λεπτών, φιλοδοξούν να προσφέρουν εύκολη πρόσβαση, με τα πόδια ή με ποδήλατο, αλλά και γρήγορη άφιξη εντός δεκαπέντε λεπτών, σε καθημερινές δραστηριότητες όπως η εργασία, το σχολείο, δομές υγείας, ψυχαγωγία, αγορά κτλ. Σκοπός αυτής της σχεδιαστικής αντίληψης, είναι η βελτίωση της καθημερινότητας των ανθρώπων. Έχει πυροδοτήσει όμως μια σειρά από αβάσιμες θεωρίες συνωμοσίας.
Η ιδέα για τις πόλεις των 15 λεπτών αναπτύχθηκε από έναν πολεοδόμο στη Γαλλία, τον Carlos Moreno, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Τα σχέδιά του επιδιώκουν να κάνουν τις γειτονιές πιο βιώσιμες και να μειώσουν τη χρήση του αυτοκινήτου για να περιορίσουν τη ρύπανση. Η πολεοδομική του ιδέα, δεν προβλέπει περιορισμούς μετακινήσεων, παρακολουθήσεις με ηλεκτρονικά μέσα, διαχωρισμό πλουσίων από φτωχούς κτλ, ούτε είναι δημιούργημα του Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, όπως υποστηρίζουν διάφοροι συνωμοσιολόγοι.
Πιο αναλυτικά, η πόλη των 15 λεπτών βασίζεται στην έννοια, η οποία υπογραμμίζει ότι η ποιότητα της αστικής ζωής είναι αντιστρόφως ανάλογη με τον χρόνο που δαπανάται στις μεταφορές, κυρίως μέσω της χρήσης αυτοκινήτων. Αυτή η ιδέα προήλθε από τον Carlos Moreno, ο οποίος υποστηρίζει μια αστική διάταξη όπου οι κάτοικοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε όλες τις βασικές τους ανάγκες, σε αποστάσεις που δεν θα χρειάζεται να δαπανήσουν χρόνο περισσότερο από 15 λεπτά με τα πόδια ή με ποδήλατο. Για την ιδέα των 15 λεπτών, ο Moreno υποστηρίζει ότι οι κάτοικοι θα μπορούν να απολαμβάνουν υψηλότερη ποιότητα ζωής όπου θα μπορούν να εκπληρώνουν αποτελεσματικά έξι βασικές αστικές κοινωνικές λειτουργίες για να διατηρήσουν μια αξιοπρεπή αστική ζωή. Αυτές περιλαμβάνουν (α) τη διαβίωση, (β) την εργασία, (γ) το εμπόριο, (δ) την υγειονομική περίθαλψη, (ε) την εκπαίδευση και (στ) την ψυχαγωγία.
Το σχέδιο του Moreno, δεν προβλέπει περιορισμούς στις μετακινήσεις, όπως έχει πει και ο ίδιος:
[Φιλοδοξεί να] αντιμετωπίσει τις οικολογικές, οικονομικές και κοινωνικές μας προκλήσεις. Ποτέ δεν υπήρξαν προτάσεις για περιορισμούς. Αντίθετα, αυτή είναι μια νέα ευκαιρία για περισσότερες επιλογές, περισσότερες υπηρεσίες, περισσότερη επιθυμία να ευδοκιμήσει κανείς στη γειτονιά του ενώ έχουμε την επιλογή να πάμε όπου θέλουμε.
Συνεπώς, οι πόλεις των 15 λεπτών, βασίζονται στο σκεπτικό ότι μπορούν να αναδιαμορφώσουν τον αστικό ιστό μιας μεγαλούπολης, δημιουργώντας την υποδομή ώστε γραφεία, επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες, καταστήματα, κτλ, να βρίσκονται σε απόσταση που θα μπορεί κανείς να διανύσει σε λίγα λεπτά με τα πόδια ή με ποδήλατο.