Greece Fact Check

/ Dec 08, 2024
2024/12/08

Τι συμβαίνει με τις θεωρίες περί ακατάλληλων τροφίμων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά;

Σάλο έχει προκαλέσει τις τελευταίες ημέρες η ανακοίνωση του Πανελληνίου Κέντρου Οικολογικών Ερευνών (ΠΑΚΟΕ) που αναφέρει ότι σε ελέγχουν τροφίμων που διεξήγαγε, το 64% των δειγμάτων βρέθηκε νοθευμένο ή ακατάλληλο για κατανάλωση. Είναι όμως αλήθεια;

Σύμφωνα με το ΠΑΚΟΕ:  σε διάφορα δείγματα τροφίμων που πάρθηκαν από σημεία πώλησης, το 64% των δειγμάτων για όλα σχεδόν τα προϊόντα, βρέθηκε νοθευμένο ή ακατάλληλο για κατανάλωση.

Παράδειγμα: «Οργιάζει» η νοθεία στα τρόφιμα: «Πρωταθλητές» το λάδι, η φέτα και τα αλλαντικά

Σύμφωνα με το ΠΑΚΟΕ:

  1. Σε διάφορα δείγματα τροφίμων που πάρθηκαν από σημεία πώλησης, το 64% των δειγμάτων για όλα σχεδόν τα προϊόντα βρέθηκε νοθευμένο ή ακατάλληλο για κατανάλωση.
  2. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα και σε ποσοστό 40% των δειγμάτων βρέθηκαν με ληγμένες ημερομηνίες και μολυσμένα με κολοβακτηρίδια, ενώ το 48% από αυτά είχαν σημαντική επιβάρυνση από αντιβιοτικά. Επίσης ένα 55% των δειγμάτων αυτών νοθεύτηκε με λιγότερη περιεκτικότητα σε λίπος, ενώ σε γιαούρτια διαπιστώθηκε ύπαρξη συντηρητικών και σε πολλά παγωτά η ανυπαρξία γάλακτος και η προσθήκη σκόνης γάλακτος και συνθετικών χρωμάτων. Παρατηρήθηκε επίσης νοθεία στη φέτα που σερβίρεται σε ταβέρνες και εστιατόρια, η οποία παρότι είναι λευκό τυρί, πωλείται ως τυρί φέτα από αιγοπρόβειο γάλα. Δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός για να διαπιστώσει ότι, δυστυχώς, στην περίοδο του καλοκαιριού και μέχρι και το Νοέμβριο, κυκλοφορούν σε όλα τα μαγαζιά και super market γάλατα και γιαούρτια, πρόβειου και κατσικίσιου, πράγμα το οποίο απαγορεύεται επειδή την περίοδο αυτή δεν γαλακτοφορούν τα ζώα αυτά.
  3. Στα αλλαντικά, σε ποσοστό 67% των δειγμάτων, η περιεκτικότητα σε νιτρώδη και νιτρικά βρέθηκε υψηλότερη κατά 150% του επιτρεπόμενου ορίου.
  4. Στους χυμούς παρατηρήθηκαν σοβαρές παραπλανήσεις του καταναλωτικού κοινού ως προς το τι πραγματικά περιέχουν οι συσκευασίες που αναγράφουν για λόγους προώθησης του προϊόντος τη φράση «φυσικός χυμός», ενώ περιέχουν ένα μείγμα νερού και χρωστικών ουσιών με άρωμα από φρούτο.
  5. Στα αναψυκτικά η περιεκτικότητα του φυσικού χυμού σε ποσοστό 72% των δειγμάτων, βρέθηκε χαμηλότερη κατά 50% από το επιτρεπτό όριο. Βρέθηκαν επίσης στην αγορά αναψυκτικά που μπορούν εύκολα να χαρακτηριστούν ως φαρμακευτικά προϊόντα ψυχοτρόπα και δεν θα έπρεπε να καταναλώνονται αβίαστα από παιδιά και να πουλιούνται σε καταστήματα που έχουν άδεια «μπακάλικου» (καταστήματα βιολογικών τροφών).
  6. Στα εμφιαλωμένα νερά παρατηρήθηκαν σοβαρότατες παρατυπίες στους όρους διακίνησης, αποθήκευσης και διάθεσής τους. Ακόμα, σοβαρές ανακρίβειες που αναγράφονται στις ετικέτες και αφορούν τους ελέγχους του Γενικού Χημείου του Κράτους, οι οποίες μάλιστα χαρακτηρίζονται ελλιπείς, λόγω του ότι είναι εξαιρετικά περιορισμένες έως ελάχιστες για το πλήθος των εμφιαλωμένων νερών που κυκλοφορούν στην ελληνική επικράτεια.
    Η διακίνηση δε και η διάθεση των εμφιαλωμένων νερών, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες και στις περιοχές των νησιών μας, γίνεται κάτω από απαράδεκτες συνθήκες, με ξεσκέπαστα φορτηγά κάτω από τον καυτό ήλιο και με θερμοκρασίες πάνω από 38 βαθμούς Κελσίου, όταν το όριο είναι 18 βαθμοί Κελσίου.
    Δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε το μικροβιακό φορτίο από κολοβακτηρίδια και εντερόκοκκους που βρήκαμε στα εμφιαλωμένα νερά, το οποίο ήταν επικίνδυνα υψηλό για τη δημόσια υγεία στο 20% των δειγμάτων.
  7. Στα λαχανικά, από έρευνες που έγιναν, διαπιστώθηκε η ύπαρξη υψηλών συγκεντρώσεων φυτοφαρμάκων, νιτρικών, βαρέων μετάλλων (εξασθενές χρώμιο, μόλυβδος, υδράργυρος).
  8. Στο ψωμί και στα αρτοσκευάσματα βρέθηκαν 4 απαγορευμένα βελτιωτικά και προσθετικά σε ποσοστό 40% των δειγμάτων που πήραμε.
  9. Στο ελαιόλαδο διαπιστώθηκε νοθεία σε ποσοστό 75% των δειγμάτων (το πρόσφατο σκάνδαλο του ηλιέλαιου αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος. Η παραπλάνηση δε του καταναλωτή σε όσα αναφέρονται στις ετικέτες των φιαλών είναι απερίγραπτη. Διαπιστώθηκε ότι:
    αναφέρονται ως ελαιόλαδα πυρηνέλαια, λάδια πολυκαιρισμένα με άσχημες οσμές αναμειγνύονται με λάδια νέας σοδειάς και κυκλοφορούν στην αγορά σαν ελαιόλαδα, παρατηρήθηκε η ύπαρξη καρκινογόνων χρωστικών σε ποσοστό 31% των δειγμάτων.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ισχυρισμοί του ΠΑΚΟΕ, προκάλεσαν ανησυχία και σωρεία σχετικών δημοσιευμάτων που κρούουν το κώδωνα του κινδύνου για τεράστιες ποσότητες ακατάλληλων τροφίμων που κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα στην ελληνική αγορά. Με λίγα λόγια, σύμφωνα με το ΠΑΚΟΕ, σχεδόν τίποτα δεν είναι κατάλληλο προς κατανάλωση.

Όμως υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα στους ισχυρισμούς του ΠΑΚΟΕ. Δεν δημοσίευσε καμία απόδειξη για τους παραπάνω ισχυρισμούς. Δεν ανέφερε, αριθμούς των δειγμάτων, από ποιες εταιρίες, σε ποιο εργαστήριο έγιναν οι αναλύσεις, τα αποτελέσματα των αναλύσεων κτλ.

Οι ισχυρισμοί είναι τόσο απίστευτοι που, ή έχουμε να κάνουμε με το μεγαλύτερο σκάνδαλο που έχει υπάρξει ποτέ σε ολόκληρο τον πλανήτη (για τα τρόφιμα) ή κάτι δεν πάει καλά με αυτούς τους ισχυρισμούς.

Παραδείγματα:

  1. Αναφέρουν πως στα γαλακτοκομικά το 40% των δειγμάτων βρέθηκαν με ληγμένες ημερομηνίες. Δηλαδή αν πάτε σε κάποιο σούπερ μάρκετ θα βρείτε 4 στα 10, ληγμένα γαλακτοκομικά προϊόντα; Όλοι μας κάνουμε αγορές σε σούπερ μάρκετ, βλέπουμε τις ημερομηνίες, (ειδικά στα γαλακτοκομικά) και έχουμε μια ιδέα.
  2. Αναφέρουν αναψυκτικά με ψυχοτρόπα. Αυτό είναι απίστευτο. Για τόσο απίστευτους ισχυρισμούς θα πρέπει να παρουσιάσουν και τις ανάλογες αποδείξεις.

Τι απαντά ο ΕΦΕΤ

Ο ΕΦΕΤ, το μοναδικό επίσημο και διαπιστευμένο όργανο ελέγχου της καταλληλότητας των τροφίμων στην ελληνική αγορά, απάντησε με μια ανακοίνωση καταπέλτης, υποστηρίζοντας πως οι ισχυρισμοί στερούνται σοβαρής επιστημονικής θεώρησης.

Το ΠΑΚΟΕ απαντά στον ΕΦΕΤ

Το ΠΑΚΟΕ απάντησε στον ΕΦΕΤ μέσω καταγγελίας-αναφοράς προς τον Άρειο Πάγο. Σε αυτήν, επαναλαμβάνονται οι παραπάνω ισχυρισμοί περί ακαταλληλότητας της πλειοψηφίας των τροφίμων που ελέγχθηκαν. Πέρα από κάποιες γενικόλογες αναφορές στον υποσιτισμό των κατοίκων του τρίτου κόσμου, τον υπερπληθυσμό, πετρελαιοπηγές και κοιτάσματα ουρανίου, οι θεωρίες συνωμοσίας περί «βομβαρδισμού των τροφίμων με χημικά» και «ελέγχου της τροφής», έχουν την τιμητική τους. Επιπλέον, αν και διατυπώνεται ο ισχυρισμός πως ελέγχθηκαν εκατοντάδες δείγματα και τα περισσότερα βρέθηκαν ακατάλληλα, το ΠΑΚΟΕ δεν έδωσε στη δημοσιότητα τις σχετικές αναλύσεις και τα ευρήματα.

Γίνεται εύκολα κατανοητό πως μέχρι να παρατεθούν τα ανάλογα στοιχεία και το κυριότερο να διασταυρωθούν, ο ισχυρισμός δεν έχει το παραμικρό αντίκρυσμα.

Τελικά ποιος έχει δίκιο;

Είναι αλήθεια πως το ΠΑΚΟΕ, πολλές φορές φλερτάρει με την συνωμοσιολογία. Ακόμη και στη τελευταία ανακοίνωσή του, κάνει λόγο για αναψυκτικά που περιέχουν ψυχοτρόπες ουσίες, κοινώς ναρκωτικά. Ένα ακόμη παράδειγμα είναι ο «πόλεμος» εναντίον κάθε μορφής ακτινοβολίας και η χλωρίωση του νερού. Φυσικά δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα «μεταλλαγμένα» τρόφιμα, διότι (ΔΕΝ) προκαλούν κακοήθεις όγκους, στειρότητα και δυσπλασία νεογνών. Το κρεσέντο όμως, είναι η μήνυση κατά της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής, για το θέμα της δήθεν επικινδυνότητας του εμβολίου Gardasil. Μια ένωση παιδιάτρων σέρνεται στα δικαστήρια για συκοφαντική δυσφήμιση, επειδή αντέκρουσε με επιστημονικά στοιχεία, ανυπόστατο τρομολαγνικό άρθρο για τους ανύπαρκτους κινδύνους από συγκεκριμένο εμβόλιο (Gardasil), επειδή περιέχει αλουμίνιο που δήθεν μπορεί να προκαλέσει βλάβες. Σύμφωνα όμως με αξιόπιστες επιστημονικές πηγές, οι ισχυρισμοί είναι παντελώς ατεκμηρίωτοι και ενδεχομένως επικίνδυνα αντιεπιστημονικοί για τον απλούστατο λόγο πως δεν συνάδουν με τις επιστημονικά τεκμηριωμένες νόρμες όπως αυτές έχουν καθιερωθεί από όλους τους μεγάλους ιατρικούς οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

http://www.factchecker.gr/index.php/2017/08/28/το-παοκε-υπέβαλε-αγωγή-κατά-της-ένωσης/

Τον Αύγουστο του 2016, είχε πάλι προκληθεί σάλος με “μετρήσεις” του ΠΑΚΟΕ σε παραλίες για τη καταλληλότητα των υδάτων. Στην Αττική, τον Κορινθιακό και τον Ευβοϊκό Κόλπο, σε μετρήσεις που δημοσιοποιήθηκαν στα μέσα Ιουνίου, 57 από τις 153 ελεγχθείσες παραλίες κρίθηκαν ακατάλληλες για κολύμβηση. Ακολούθησαν αντίστοιχες ανακοινώσεις για ακατάλληλες παραλίες, με υψηλές συγκεντρώσεις μικροβίων όπως οι εντερόκοκκοι και τα e.coli, στα νησιά του Αργοσαρωνικού, στις ακτές του Μεσσηνιακού, του Μαλιακού και του Παγασητικού Κόλπου και αλλού. Κανονικά, οι έλεγχοι γίνονται με αναθέσεις σε διαπιστευμένα εργαστήρια (που είναι καταγεγραμμένα στο ΕΣΥΔ). Το ΠΑΚΟΕ είχε δηλώσει ότι συνεργάζεται με το ΕΜΠ, αλλά ο Ανδρέας Ανδρεαδάκης, καθηγητής Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος στο ΕΜΠ και διευθυντής του εργαστηρίου υγειονομικής τεχνολογίας, που είναι διαπιστευμένο για τέτοιες μετρήσεις, είχε πει στη “Καθημερινή” ότι δεν σχετίζεται με την οργάνωση. «Τους είχα ζητήσει δημοσίως πριν κάποιες εβδομάδες να πουν με ποιον συνεργάζονται στο Πολυτεχνείο. Δεν απάντησαν ποτέ» σημειώνει, χαρακτηρίζοντας τις πρακτικές τους «αδιαφανείς» και «αντι-επιστημονικές».

Συμπεράσματα

Φαίνεται πως το ΠΑΚΟΕ αρέσκεται να διατυπώνει “φανταχτερούς” ισχυρισμούς, που είτε δεν έχουν αντίκρυσμα, είτε βασίζονται σε ψευδοεπιστημονικές θεωρίες. Μέχρι να επιβεβαιωθούν, οι ισχυρισμοί περί μαζικής ακαταλληλότητας των τροφίμων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, δεν είναι δυνατόν να ληφθούν σοβαρά υπόψιν.

Συνεχίζοντας να χρησιμοποιείτε την ιστοσελίδα, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies. Περισσότερες πληροφορίες.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όταν μια ιστοσελίδα έχει έδρα στην Ε.Ε ή απευθύνεται στους κατοίκους της, πρέπει να δηλώνει στους χρήστες, ότι χρησιμοποιεί cookies (οι περισσότερες χρησιμοποιούν). Επίσης πρέπει να δικαιολογεί το σκοπό της χρήσης τους και να ζητά την άδεια του χρήστη για την δημιουργία των cookies στο σύστημα του. Έτσι, σύμφωνα με την Οδηγία (2009/136/ΕΚ), και τον αντίστοιχο ελληνικό νόμο (4070/2012), κάθε σάιτ στη χώρα μας οφείλει να ζητεί τη συγκατάθεση των χρηστών για τα cookies που θα αποθηκευτούν στις συσκευές τους. Ο νόμος αυτός απευθύνεται σε όλους τους δικτυακούς ιστότοπους που εδρεύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανεξάρτητα από το μέγεθος τους, οι οποίοι οφείλουν να το σεβαστούν. Όταν μια ιστοσελίδα δεν συμμορφώνεται, επιβάλλονται κυρώσεις και κατ' επέκταση κάποιο πρόστιμο. Οι ρυθμίσεις των cookies σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν οριστεί σε "αποδοχή cookies" για να σας δώσουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία περιήγησης και για την ανάλυση της επισκεψιμότητας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτή την ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξετε τις ρυθμίσεις των cookies σας ή κάνετε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" παρακάτω τότε συναινείτε σε αυτό.

Κλείσιμο