Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορούν ισχυρισμοί που αφορούν μια ιταλική μελέτη, που φέρεται να αποκάλυψε πως τα εμβόλια κατά της COVID-19, προκάλεσαν σοβαρές αυξήσεις σε περιστατικά επτά τύπων καρκίνου.
ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Δύο σημαντικές μελέτες, που περιελάμβαναν 8,7 εκατομμύρια ανθρώπους, διαπίστωσαν ότι τα «εμβόλια» κατά της COVID-19 αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΕΠΤΑ σοβαρών καρκίνων:
Στήθος: +54%
Κύστη: +62%
Πνεύμονας: +53%
Προστάτης: +69%
Θυρεοειδής: +35%
Γαστρική: +34%
Παχέος εντέρου: +35%
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παρότι τα ποσοστά που παραθέτει ο Dr. Campbell αντανακλούν πραγματικά δεδομένα από μια υποανάλυση της ιταλικής μελέτης, δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση μεταξύ εμβολιασμού και καρκίνου. Η παρουσίαση τους εκτός επιστημονικού πλαισίου είναι παραπλανητική και αντίκειται στη συνολική επιστημονική συναίνεση, η οποία υποστηρίζει την ασφάλεια των εμβολίων.
Το είδαμε αρχικά στο X/Twitter, pronews.gr, doureiostypos.gr, oudensxolion.gr, radiogamma.gr, aitoloakarniabest.gr, dekeleianews.gr.
To ίδιο ακριβώς περιεχόμενο εμφανίστηκε και στο ρωσικών συμφερόντων πόρταλ “Athens News”, τόσο στα Ρωσικά (rua.gr), όσο και στα Ελληνικά (gr.rua.gr). Τα δυο τελευταία περιέχουν στο τέλος ένα κείμενο αποποίησης ευθύνης, το οποίο αναφέρει:
Οι δηλώσεις που αναφέρονται παραπάνω δεν επιβεβαιώνεται με συναίνεση της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας και έρχονται σε αντίθεση με τη θέση ΠΟΥ, EMA και κορυφαία ογκολογικά ινστιτούτα. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει αποδεδειγμένη σχέση αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ του εμβολιασμού κατά του COVID-19 και της αύξησης του καρκίνου. Η δημοσίευση αντικατοπτρίζει τη θέση των συγγραφέων των αναφερόμενων μελετών και απαιτεί μια κριτική και ισορροπημένη προσέγγιση.
Οι δημοσιεύσεις συνοδεύονται από βίντεο του Dr. John Campbell. Ο Dr. John Campbell, πρώην καθηγητής νοσηλευτικής, έχει επανειλημμένα διαψευστεί από έγκριτους fact-checking οργανισμούς όπως το FactCheck.org, το Full Fact, το Science Feedback, και το AFP Fact Check για τη διασπορά παραπλανητικών ή ανακριβών ισχυρισμών σχετικά με τα εμβόλια κατά της COVID-19. Έχει κατηγορηθεί για διαστρέβλωση επιστημονικών δεδομένων, εσφαλμένες ερμηνείες μελετών, προβολή αβάσιμων συνδέσεων μεταξύ εμβολίων και καρκίνου, θανάτων και γονιμότητας. Συνολικά, τα λεγόμενά του συχνά αντιβαίνουν την επιστημονική συναίνεση, καθιστώντας τον μια αναξιόπιστη πηγή για επιστημονικά και ιατρικά θέματα.
Ο Cambell κάνει αναφορά σε μια ιταλική μελέτη, με τίτλο “COVID-19 VACCINATION, ALL-CAUSE MORTALITY, AND HOSPITALIZATION FOR CANCER: 30-MONTH COHORT STUDY IN AN ITALIAN PROVINCE“. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στην ιταλική επαρχία Πεσκάρα και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό EXCLI Journal. Οι ερευνητές παρακολούθησαν περισσότερους από 278.000 κατοίκους από τον Ιούνιο του 2021 έως τον Δεκέμβριο του 2023. Σε υποανάλυση της μελέτης, εξετάστηκαν νοσηλείες λόγω νέων διαγνώσεων καρκίνου εντός 180 ημερών από τη χορήγηση της πρώτης δόσης εμβολίου κατά της COVID-19. Εκεί εντοπίστηκαν αυξήσεις στον σχετικό κίνδυνο που αντιστοιχούν περίπου στα ποσοστά που αναφέρει ο ισχυρισμός: 34% για καρκίνο του παχέος εντέρου, 54% για καρκίνο του μαστού και 62% για καρκίνο της ουροδόχου κύστης.
Ωστόσο, οι συσχετίσεις αυτές δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση κάτι που τόνισα και οι ερευνητές. Η μελέτη είναι παρατηρησιακή και, ως τέτοια, δεν μπορεί να αποδείξει ότι ο εμβολιασμός προκαλεί καρκίνο. Μια “παρατηρησιακή μελέτη” (observational study) είναι ένας τύπος επιστημονικής έρευνας όπου ο ερευνητής απλώς παρατηρεί και συλλέγει δεδομένα για άτομα ή ομάδες χωρίς να παρεμβαίνει ή να χειρίζεται κάποια μεταβλητή (π.χ., δίνοντας θεραπεία), σε αντίθεση με τις πειραματικές μελέτες (όπως οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές), και είναι θεμελιώδεις στην επιδημιολογία για την κατανόηση σχέσεων αιτίου-αποτελέσματος στον πραγματικό κόσμο.
Τέτοιες μελέτες εντοπίζουν συσχετίσεις, αλλά είναι επιρρεπείς σε συγχυτικούς παράγοντες, όπως η διαφορετική πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη ή η τάση για συχνότερους ελέγχους σε εμβολιασμένα άτομα. Τέτοιου είδους μεταβλητές, συχνά επηρεάζουν τη σχέση μεταξύ δύο άλλων μεταβλητών, παραμορφώνοντάς την και οδηγώντας σε λανθασμένα συμπεράσματα. Για αυτούς τους λόγους, οι ίδιοι οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποιούν ρητά ότι τα ευρήματά τους δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως αιτιώδης σχέση και αναφέρουν πιθανούς μεροληπτικούς παράγοντες, όπως η “μεροληψία του υγιούς εμβολιασμένου” (healthy vaccinee effect/bias). Αυτό σημαίνει πως εάν τα άτομα που επιλέγουν να εμβολιαστούν έχουν γενικά καλύτερη υγεία, καλύτερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη ή είναι πιο ευαισθητοποιημένα στην πρόληψη, τότε τα αποτελέσματα της μελέτης ενδέχεται να αποδίδουν στον εμβολιασμό διαφορές που στην πραγματικότητα προέρχονται από αυτούς τους παράγοντες. Αντιστρόφως, αν οι εμβολιασμένοι εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά διάγνωσης κάποιων ασθενειών, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι επισκέπτονται συχνότερα γιατρούς ή υποβάλλονται σε περισσότερους ελέγχους, και όχι επειδή ο εμβολιασμός προκαλεί τις ασθένειες.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η μελέτη δεν εξέτασε τη συνολική επίπτωση του καρκίνου στον πληθυσμό, αλλά μόνο τις νοσηλείες. Οι νοσηλείες μπορεί να επηρεάζονται από παράγοντες όπως οι συνήθειες πρόσβασης στην υγεία και όχι από την ίδια τη βιολογία του καρκίνου. Επιπλέον, ορισμένες από τις αναφερόμενες συσχετίσεις δεν παρέμειναν στατιστικά σημαντικές όταν το διάστημα ανάλυσης επεκτάθηκε. Δηλαδή, σε πιο μακροχρόνιες αναλύσεις, η υποτιθέμενη αύξηση στον κίνδυνο καρκίνου εξαφανιζόταν ή ακόμη και αντιστρεφόταν.
Οι ερευνητές επισημαίνουν τους περιορισμούς:
Η μελέτη εξετάζει σχεδόν 300.000 κατοίκους μιας ιταλικής επαρχίας και εντοπίζει πιθανές συσχετίσεις μεταξύ εμβολιασμού κατά της COVID-19 και νοσηλειών λόγω καρκίνου. Αν και βασίζεται σε επίσημα ιατρικά δεδομένα και έχει μεγάλο δείγμα, παρουσιάζει σημαντικούς περιορισμούς. Οι ερευνητές παραδέχονται ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η ύπαρξη υπολειπόμενων συγχυτικών παραγόντων (όπως το κάπνισμα ή η μεροληψία του υγιούς εμβολιαζόμενου), ενώ τα δεδομένα βασίζονται αποκλειστικά σε νοσοκομειακά εξιτήρια, που δεν αντικατοπτρίζουν πλήρως τη συνολική επίπτωση του καρκίνου. Επίσης, η απουσία παθολογικών διαγνώσεων μπορεί να έχει οδηγήσει σε υποεκτίμηση ορισμένων περιστατικών. Τελικά, οι εμβολιασμένοι εμφάνισαν μικρότερο συνολικό κίνδυνο θανάτου, αλλά η σύνδεση με τον καρκίνο ήταν ασταθής και μη τεκμηριωμένη αιτιολογικά. Τα αποτελέσματα είναι προκαταρκτικά και απαιτούνται περαιτέρω μελέτες με πιο ολοκληρωμένα δεδομένα.
Συμπερασματικά, παρότι τα ποσοστά που παραθέτει ο Dr. Campbell αντανακλούν πραγματικά δεδομένα από μια υποανάλυση της ιταλικής μελέτης, δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση μεταξύ εμβολιασμού και καρκίνου. Η παρουσίαση τους εκτός επιστημονικού πλαισίου είναι παραπλανητική και αντίκειται στη συνολική επιστημονική συναίνεση, η οποία υποστηρίζει την ασφάλεια των εμβολίων.