ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Βίντεο δείχνει την κατάρριψη ισραηλινών αεροσκαφών F-35 από την αεράμυνα του Ιράν.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το βίντεο προέρχεται από προσομοίωση που δημιουργήθηκε με το παιχνίδι Arma 3. Κυκλοφορεί στο διαδίκτυο εδώ και σχεδόν ένα μήνα, δηλαδή πριν την αεροπορική επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν. Το αεροσκάφος που απεικονίζεται δεν είναι ισραηλινό F-35, αλλά ένα ρωσικό Su-57.
Από τις πρώτες ώρες που εκδηλώθηκε η ισραηλινή αεροπορική επιδρομή εναντίον στόχων στο Ιράν, άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες για την κατάρριψη αεροσκαφών F-35, πέμπτης γενιάς και τεχνολογίας stealth. Αρχικά κυκλοφόρησε μια εικόνα, ενός “F-35” που δήθεν είχε καταρριφθεί, αλλά που διαπιστώσαμε πως δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη. Το υπό εξέταση βίντεο με τον ισχυρισμό πως δείχνει κατάρριψη ισραηλινού F-35, άρχισε να κυκλοφορεί σε ιρανικές ιστοσελίδες και λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και αναρτήσεις σε πολλές γλώσσες (παράδειγμα αγγλικά και ισπανικά), συγκεντρώνοντας εκατομμύρια θεάσεις.
Ακολουθούν στιγμιότυπα οθόνης από το βίντεο που υποτίθεται πως δείχνει την κατάρριψη ισραηλινών αεροσκαφών F-35 από την αεράμυνα του Ιράν, και που αναρτήθηκε σε πολλούς ελληνόφωνους λογαριασμούς, κυρίως στο X/Twitter και το Facebook:
Τη νύχτα 13 προς14 Ιουνίου 2025, το Ισραήλ εξαπέλυσε μεγάλης κλίμακας επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Ανατέλλον Λιοντάρι», στοχεύοντας πυρηνικές εγκαταστάσεις, στρατιωτικές υποδομές και στρατιωτικούς ηγέτες του Ιράν. Το Ιράν απάντησε εξαπολύοντας εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους και drones κατά του Ισραήλ στις 13 και 14 Ιουνίου 2025. Αναφέρθηκαν εκρήξεις στο Τελ Αβίβ, την Ιερουσαλήμ και το Ραμάτ Γκαν, με ορισμένους πυραύλους να διαπερνούν τα πολυεπίπεδα αμυντικά συστήματα του Ισραήλ, προκαλώντας ζημιές σε κτίρια και οχήματα. Η ισραηλινή επίθεση εκτελέστηκε με αεροσκάφη F-16, F-15 και τα 5ης γενιάς F-35I Adir (η ισραηλινή έκδοση του αμερικανικής κατασκευής stealth μαχητικού F-35).
Ιρανικά κρατικά μέσα όπως το πρακτορείο IRNA, αλλά και το ημιεπίσημο Mehr, ανέφεραν η αντιαεροπορική άμυνα κατέρριψε δύο ισραηλινά μαχητικά F-35I Adir κατά την επιχείρηση του Ισραήλ. Ισχυρίστηκαν επίσης ότι ένας πιλότος συνελήφθη μετά την εκτίναξή του σε ιρανικό έδαφος. Καμία από αυτές τις “επίσημες” πηγές δεν έχει δώσει στη δημοσιότητα οπτικοακουστικό υλικό.
Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) διέψευσαν κατηγορηματικά αυτούς τους ισχυρισμούς, χαρακτηρίζοντάς τους «απόλυτα ψευδείς ειδήσεις» και κατηγορώντας τα ιρανικά μέσα για διάδοση παραπληροφόρησης. Ο εκπρόσωπος των IDF, Αντισυνταγματάρχης Ναντάβ Σοσάνι, τόνισε ότι κανένα F-35 δεν χάθηκε.
Όσον αφορά το βίντεο, το αεροσκάφος που απεικονίζεται, δεν είναι μονοκινητήριο F-35I Adir του Ισραήλ, αλλά ένα δικινητήριο Su-57, που υπηρετεί σε μικρούς αριθμούς στη ρωσική Πολεμική Αεροπορία. Ακολουθούν στιγμιότυπα οθόνης από το αεροσκάφος που εμφανίζεται στο υπό εξέταση βίντεο, ακολουθούμενα από πραγματικές φωτογραφίες του ρωσικού Su-57.
Ακολουθεί φωτογραφία του F-35 I Adir που υπηρετούν με την Πολεμική Αεροπορία του Ισραήλ:
Συνεπώς, το υπό εξέταση βίντεο δεν δείχνει κατάρριψη αεροσκάφους, ή αεροσκαφών F-35 του Ισραήλ, αλλά ένα ρωσικό Su-57, να δέχεται πυρά από το έδαφος.
Κάποιες λίγες αναρτήσεις που κυκλοφόρησαν στο X/Twitter, πλαισιώθηκαν με “Community Notes”, που παραπέμπουν στην παρακάτω ανάρτηση. Η ανάρτηση μας πληροφορεί πως το βίντεο αναρτηθηκε για πρώτη φορά σε κανάλι YouTube στις 18 Μαϊου 2025 και στην περιγραφή του αναφέρει πως δείχνει μια προσομείωση ενός Su-57, που δέχεται αντιαεροπορικά πυρά.
Ακολουθεί το βίντεο που αναρτήθηκε στο YouTube στις 18 Μαϊου 2025, δηλαδή σχεδόν ένα μήνα πριν την αεροπορική επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν.
Δεν είναι η πρώτη φορά που προσομειώσεις από το Arma 3, χρησιμοποιούνται για να παραπληροφορήσουν. Ασχοληθήκαμε για πρώτη φορά με τέτοια περίπτωση το 2018, αλλά και πιο πρόσφατα με τις επιθέσεις ουκρανικών drone σε στρατιωτικά αεροδρόμια της Ρωσίας.
Ένεκα της έκτασης του προβλήματος, η εταιρία Bohemia Interactive, που έχει αναπτύξει το Arma 3, έχει ανακοινώσει πως υλικό από το συγκεκριμένο παιχνίδι έχει συχνά χρησιμοποιηθεί για τη διασπορά fake news σε εμπόλεμες συγκρούσεις.
Συμπέρασμα
Το βίντεο προέρχεται από προσομοίωση που δημιουργήθηκε με το παιχνίδι Arma 3. Κυκλοφορεί στο διαδίκτυο εδώ και σχεδόν ένα μήνα, δηλαδή πριν την αεροπορική επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν. Το αεροσκάφος που απεικονίζεται δεν είναι ισραηλινό F-35, αλλά ένα ρωσικό Su-57.