ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Η Αίγυπτος κλείνει τη Μονή Σινά – δημεύει την περιουσία της και κάνει έξωση στους μοναχούς.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η είδηση περί «κλεισίματος» της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης βασίστηκε σε παρερμηνεία δικαστικής απόφασης της 28ης Μαΐου 2025 και αναπαράχθηκε με ανακριβή τρόπο, χωρίς μέχρι τώρα να έχει ληφθεί τέτοια απόφαση. Η Αιγυπτιακή Προεδρία και το Υπουργείο Εξωτερικών διέψευσαν επισήμως τα περί απομάκρυνσης των μοναχών ή κλεισίματος της Μονής, επισημαίνοντας την ανάγκη για υπεύθυνη ενημέρωση. Το επίμαχο ζήτημα αφορά ορισμένες εκτάσεις γης γύρω από τη Μονή, όχι τη λειτουργία της ίδιας.
Αντίδρασεις σε Ελλάδα και Κύπρο προκάλεσε η είδηση πως η Αίγυπτος κλείνει την ιστορική μονή του Σινά, όπως αναφέρθηκε μέσα από πολλά δημοσιεύματα, αλλά και πολλές αναρτήσεις στα ΜΚΔ.
Την “απόφαση” καταδίκασαν μεταξύ άλλων ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος και ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς.
Η “είδηση” για το κλείσιμο της Μόνης ξεκίνησε από “αποκλειστικό” δημοσίευμα του orthodoxia.info, στις 29/5/2025, εντός του οποίου συμπεριλαμβάνονται και φερόμενα έγγραφα της απόφασης.
Το ανωτέρω δημοσίευμα αναφέρει:
“Η απόφαση που ελήφθη χθες (σ.σ. 28/5/2025) από αιγυπτιακό δικαστήριο, δίνει τέλος με τον χειρότερο δυνατό τρόπο στην πολυετή νομική επίθεση που δέχονται οι μοναχοί της αγίας Αικατερίνης από το αιγυπτιακό κράτος, που μέσω δικαστικών πιέσεων και επιθέσεων από την εποχή που στα πράγματα ήταν οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» επιχειρεί να κλείσει το αρχαιότερο μοναστήρι του κόσμου. Πλέον η ιδιοκτησία της Μονής και όλων των περιουσιακών στοιχείων της περνά στο αιγυπτιακό κράτος. Οι μοναχοί καλούνται να εγκαταλείψουν συγκεκριμένα ακίνητα όπου πλέον δεν τους επιτρέπεται πρόσβαση και παραμένουν στην Μονή για την επιτέλεση των θρησκευτικών τους αναγκών για όσο τους το επιτρέπει ο ιδιοκτήτης, δηλαδή το αιγυπτιακό κράτος.”
Το ζήτημα αφορά την παρερμηνεία της απόφασης (επί της ουσίας μια ανεπίσημη σύνοψη – η πλήρης απόφαση δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα) του Εφετείου της Ισμαηλίας, σχετικά με την αγωγή που αφορά αμφισβητούμενες εκτάσεις γης μεταξύ του Κυβερνείου του Νοτίου Σινά και της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης (το κτίριο της Μονής είναι αρχαιολογικός χώρος και δεν τίθεται ζήτημα αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος). Το δικαστήριο αποφάσισε (και επισημοποίησε νομικά) το δικαίωμα των προσκείμενων στη Μονή Αγίας Αικατερίνης, να χρησιμοποιούν τη μονή και τους αρχαιολογικούς θρησκευτικούς χώρους, με το κράτος να διατηρεί την κυριότητα αυτών των χώρων ως δημόσια περιουσία. Αυτό προϋποθέτει ότι τα πρόσωπα που συνδέονται με τη μονή βρίσκονται εκεί υπό τη θρησκευτική τους ιδιότητα, ασκώντας τα θρησκευτικά τους καθήκοντα υπό την ηγεσία του Ηγούμενου της Μονής, που έχει διοριστεί με το Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθμ. 306 του 1974, και ότι το Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων έχει την εποπτεία αυτών των αρχαιολογικών χώρων. Η ανωτέρω απόφαση αποτέλεσε αντικείμενο παρερμηνείας, και μεταφέρθηκε ως “είδηση” για το κλείσιμο της Μονής, κάτι που δεν τέθηκε ποτέ ως ζήτημα, αλλά διαψεύστηκε όπως θα δούμε παρακάτω.
Παρόμοιοι ισχυρισμοί για το κλείσιμο της Μονής, ως απόρροια της ίδιας δικαστικής διαμάχης είχαν κυκλοφορήσει και το 2024, αλλά είχαν διαψευστεί όπως είχε αναφέρει το BBC.
Η ανωτέρω είδηση, προκάλεσε και την αντίδραση της Αιγυπτιακής Προεδρίας, η οποία μέσω επίσημης ανακοίνωσης που αναρτήθηκε στον επίσημο λογαριασμό τους στο X/Twitter, αναφέρει τα κάτωθι:
“Η Μοναδική και Ιερή Θρησκευτική Θέση της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης
Πέμπτη, 29 Μαΐου 2025 / 10:54 μ.μ.
Η Προεδρία της Δημοκρατίας επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της για την πλήρη διαφύλαξη της μοναδικής και ιερής θρησκευτικής θέσης της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης, και τη μη προσβολή αυτής της θέσης. Επιβεβαιώνει ότι η πρόσφατη δικαστική απόφαση εδραιώνει αυτή τη θέση. Η απόφαση είναι επίσης συνεπής με όσα υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα στις 7 Μαΐου. Επιπλέον, τονίζεται η σημασία της διατήρησης των στενών και αδελφικών σχέσεων που συνδέουν τις δύο χώρες και τους δύο λαούς, και της αποφυγής οποιασδήποτε διατάραξής τους.“
Σύμφωνα με το Orthodoxia Times, υπήρξε επίσης παρέμβαση του Υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου, κατά την οποία ο επίσημος εκπρόσωπος απάντησε σε ερώτηση του Πρακτορείου Ειδήσεων Μέσης Ανατολής (MENA) σχετικά με τη δικαστική απόφαση που εκδόθηκε την Τετάρτη, 28 Μαΐου, όσον αφορά τα εδάφη που περιβάλλουν το μοναστήρι. Υπογράμμισε τη σημασία της επαλήθευσης των γεγονότων και της αποφυγής λανθασμένων ή πρόωρων συμπερασμάτων
Ο εκπρόσωπος υπογράμμισε ότι οι σχετικοί ισχυρισμοί είναι ψευδείς και ότι η πλήρης ανάγνωση του σκεπτικού της απόφασης αποκαλύπτει τα εξής:
Πρώτον: Δεν υπάρχει απολύτως καμία βλάβη για τη Μονή Αγίας Αικατερίνης, τους συναφείς αρχαιολογικούς χώρους της, την πνευματική της αξία, τη θρησκευτική της θέση ή τα κοιμητήριά της. Είναι η πρώτη φορά που το δικαστήριο αναγνωρίζει επισήμως το καθεστώς της Μονής, διαφυλάσσοντας τον ιερό της χαρακτήρα.
Δεύτερον: Παρά την ύπαρξη επιπλέον περιοχών για τις οποίες έχουν υπογραφεί συμβάσεις με τις τοπικές αρχές, παρόλο που αυτές θεωρούνται προστατευόμενοι φυσικοί χώροι, η δικαστική απόφαση ενέκρινε τη συνέχιση της χρήσης από τη Μονή και των θρησκευτικών και αρχαιολογικών της χώρων, για τη διατήρηση της πνευματικής τους σημασίας και της υψηλής θρησκευτικής τους θέσης.
Τρίτον: Η απόφαση σημειώνει την ύπαρξη ορισμένων απομακρυσμένων περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί ως φυσικά καταφύγια. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από το μοναστήρι, είναι ακατοίκητες και δεν συνοδεύονται από κανένα έγγραφο ιδιοκτησίας. Κατά συνέπεια, θεωρούνται κρατική γη.
Σύμφωνα με νεότερη ανακοίνωση της αιγυπτιακής Προεδρίας, ο ηγέτης της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, μίλησε τηλεφωνικά με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Η ανακοίνωση αναφέρει:
“Στην τηλεφωνική συνομιλία τονίστηκε η σταθερή δέσμευση της Αιγύπτου για τη διαφύλαξη της μοναδικής και ιερής θρησκευτικής θέσης της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης, διασφαλίζοντας ότι αυτή η θέση θα παραμείνει αλώβητη.”
Για το ζήτημα εκφράστηκε και ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, μέσω σχετικής του ανάρτησης:
“Συνομίλησα με τους ομολόγους μου, της Αιγύπτου και της Ελλάδας, σχετικά με την Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά. Υπάρχει αδιαμφισβήτητη αναγνώριση από όλους της αναγκαιότητας διαφύλαξης του καθεστώτος της Μονής. Θα παραμείνω σε επικοινωνία με τους δύο ομολόγους μου τις προσεχείς ημέρες.”
Αυτό που περιλαμβάνει η απόφαση του δικαστηρίου και αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης, είναι η αναγνώριση αμφισβητούμενων εκτάσεων ως κρατικής γης. Σύμφωνα με τον νομικό εκπρόσωπο της Μονής Σινά, Χρήστο Κομπιλίρη, η απόφαση, που “δημιουργεί προβληματισμό”, αφορά 25 εκτάσεις που πρέπει να περάσουν στην κυριότητα του αιγυπτιακού κράτους, από ένα σύνολο 71 εκτάσεων. Για τις υπόλοιπες 46 εκτάσεις, η απόφαση μιλά μόνο για αναγνώριση χρήσης, μια μορφή κατοχής από τη Μονή, αλλά όχι κυριότητας. O κ. Κομπιλίρης άφησε αιχμές για την μη υπογραφή μιας προσυμφωνημένης εξωδικαστικής συμφωνίας που θα έλυνε οριστικά το ιδιοκτησιακό ζήτημα.
Συμπέρασμα
Η είδηση περί «κλεισίματος» της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης βασίστηκε σε παρερμηνεία δικαστικής απόφασης της 28ης Μαΐου 2025 και αναπαράχθηκε με ανακριβή τρόπο, χωρίς μέχρι τώρα να έχει ληφθεί τέτοια απόφαση. Η Αιγυπτιακή Προεδρία και το Υπουργείο Εξωτερικών διέψευσαν επισήμως τα περί απομάκρυνσης των μοναχών ή κλεισίματος της Μονής, επισημαίνοντας την ανάγκη για υπεύθυνη ενημέρωση. Το επίμαχο ζήτημα αφορά ορισμένες εκτάσεις γης γύρω από τη Μονή, όχι τη λειτουργία της ίδιας.
Πηγές
- ΤΟ ΒΗΜΑ – Μονή Σινά: Αναταράξεις εντός και εκτός μετά την απόφαση της Αιγύπτου για λουκέτο
- capital.gr – Η Αίγυπτος απειλεί με λουκέτο τη Μονή Σινά με δικαστική απόφαση δήμευσης περιουσίας – Πώς αντιδρά η Αθήνα
- https://x.com/GreekReporter/status/1928080777679622196
- https://x.com/AverofCY/status/1928157207889334475
- https://x.com/bogdanosk/status/1928087599136022533
- https://x.com/eprotothema/status/1928080599756968268
- cnn.gr – «Λουκέτο» στη Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά: Η απάντηση της Αθήνας – Για «άλωση» μιλάει ο Ιερώνυμος
- kathimerini.gr – Σαμαράς για Μονή Σινά: «Πρωτοφανής και οδυνηρή η διεθνής περιθωριοποίηση της Ελλάδας»
- orthodoxia.info – ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Η Αίγυπτος κλείνει τη Μονή Σινά – δημεύει την περιουσία της και κάνει έξωση στους μοναχούς
- rpp-eg.org – Presidency of the Republic: We affirm our full commitment to preserving the religious and sacred status of St. Catherine’s Monastery
- bbc.com/arabic – Why all the controversy in Egypt over St. Catherine’s Monastery in Sinai?
- presidency.eg/ar – The Presidency of the Republic affirms its full commitment to preserving the unique and sacred religious status of St. Catherine’s Monastery
- orthodoxtimes.com – Egyptian Presidency and Foreign Ministry: There is no change to the status of Sinai Monastery
- egypttoday.com – Egypt reiterates commitment to preserving sacred religious status of St. Catherine’s Monastery
- independentarabia.com – Egypt reassures Greece and affirms its commitment to protecting the “status” of St. Catherine’s Monastery
- swissinfo.ch – Egypt affirms its commitment to protecting the “status” of St. Catherine’s Monastery after a ruling that sparked Greek concern
- presidency.eg/en – President El-Sisi Speaks with Greek PM Mitsotakis
- https://x.com/ckombos/status/1928443521343823970
- naftemporiki.gr – Χρ. Κομπιλίρης (νομικός εκπρόσωπος Μονής Σινά) στη «Ν»: «Μας δημιουργεί ανασφάλεια» η δικαστική απόφαση – Τι ισχύει με το ιδιοκτησιακό καθεστώς
- YouTube – ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ – Τι προβλέπει η δικαστική απόφαση για την Μονή Σινά