ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Φειδίας Παναγιώτου: “Το μόνο που κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να λύσει τον πόλεμο τα τελευταία τρία χρόνια είναι να στέλνει όπλα και λεφτά στην Ουκρανία.”
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η στρατηγική της ΕΕ είναι πολυδιάστατη και περιλαμβάνει σταθερή διπλωματική στήριξη στο ειρηνευτικό σχέδιο 10 σημείων της Ουκρανίας, συμμετοχή σε ειρηνευτικές πρωτοβουλίες όπως οι συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης, ενεργοποίηση της ομάδας Weimar+ για διπλωματικό συντονισμό, καθώς και προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός και αποκατάσταση της ειρήνης. Παράλληλα, η ΕΕ έχει επιβάλει πάνω από 300 πακέτα κυρώσεων κατά της Ρωσίας, έχει δεσμεύσει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ύψους άνω των 300 δισ. δολαρίων, και έχει μειώσει δραστικά την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Μόσχα. Επιπλέον, έχει χορηγήσει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε οικονομική, ανθρωπιστική και στρατιωτική βοήθεια, ενισχύοντας την άμυνα και ανθεκτικότητα της Ουκρανίας με σκοπό την επίτευξη διαρκούς ειρήνης βάσει του διεθνούς δικαίου. Συνεπώς, ο ισχυρισμός ότι η ΕΕ περιορίζεται μόνο στην αποστολή όπλων και χρημάτων είναι παραπλανητικός και αγνοεί τη συνολική ευρωπαϊκή στρατηγική για τον τερματισμό του πολέμου.
Ο Κύπριος Ευρωβουλευτής Φειδίας Παναγιώτου βρέθηκε στη Μόσχα, με αφορμή την Ημέρα της Νίκης της Σοβιετικής Ένωσης κατά της ναζιστικής Γερμανίας. Από εκεί, ανήρτησε βίντεο σε Instagram, Facebook, YouTube και X από τη Μόσχα, με τίτλο “Γιατί πήγα στη Ρωσία”, με επικριτικές δηλώσεις κατά της Ε.Ε. για τη στήριξη του Κιέβου. Συγκεκριμένα, υποστήριξε πως οι μονες ενέργειες που κάνει η ΕΕ για να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι η αποστολή όπλων και χρημάτων.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Η Ρωσία εξαπέλυσε ευρεία επίθεση από πολλαπλά μέτωπα (βορρά, ανατολή, νότο), στοχεύοντας πόλεις όπως το Κίεβο, το Χάρκοβο και η Μαριούπολη. Οι επίσημες αιτιολογίες της Ρωσίας, όπως παρουσιάστηκαν από τον Βλαντίμιρ Πούτιν και άλλους αξιωματούχους, περιλαμβάνουν γεωπολιτικούς, ιστορικούς και εθνικιστικούς ισχυρισμούς, όπως την “αποναζιστικοποίηση” της Ουκρανίας, την προστασία των ρωσόφωνων, την επέκταση του ΝΑΤΟ, την ιστορική ενότητα κ.α. Ωστόσο, αυτές οι αιτιολογίες έχουν αμφισβητηθεί ευρέως από τη διεθνή κοινότητα, την ΕΕ, τις ΗΠΑ και ανεξάρτητους αναλυτές, οι οποίοι τις θεωρούν προφάσεις για επεκτατική πολιτική και παραβίαση της ουκρανικής κυριαρχίας. Σχετικό άρθρο μας μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της έχουν διαθέσει 50,3 δισεκατομμύρια ευρώ σε στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία. Σε αυτό το ποσό περιλαμβάνονται 6,1 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ειρήνης (EPF) για την υποστήριξη της παράδοσης στρατιωτικού εξοπλισμού. Επιπλέον, η Αποστολή Στρατιωτικής Βοήθειας της ΕΕ προς την Ουκρανία (EUMAM), με χρηματοδότηση ύψους 362 εκατομμυρίων ευρώ, καλύπτει τις εκπαιδευτικές ανάγκες των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων και έχει εκπαιδεύσει 73.000 Ουκρανούς στρατιώτες.
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την μη στρατιωτική οικονομική στήριξη προς την Ουκρανία, ύψους 77 δισεκατομμυρίων ευρώ και περιλαμβάνει:
- Μακροοικονομική χρηματοδοτική βοήθεια της ΕΕ: €31,2 δισ.
- Ταμείο Στήριξης της Ουκρανίας (Ukraine Facility): €25,5 δισ.
- Επιχορηγήσεις, δάνεια και εγγυήσεις από κράτη μέλη της ΕΕ: €12,2 δισ.
- Άλλες μορφές στήριξης από την ΕΕ: €5,3 δισ.
- Δάνεια και εγγυήσεις της ΕΕ: €2,8 δισ.
Όσον αφορά την οικονομική βοήθεια, το Ταμείο Στήριξης της Ουκρανίας (Ukraine Facility) προβλέπει τη χορήγηση έως και €50 δισεκατομμυρίων σε σταθερή χρηματοδότηση, με τη μορφή επιχορηγήσεων και δανείων, για τη στήριξη της ανάκαμψης, της ανοικοδόμησης και του εκσυγχρονισμού της Ουκρανίας για την περίοδο 2024–2027. Έως και 32 δισ. έχουν δεσμευτεί για τη στήριξη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που περιγράφονται στο λεγόμενο «Ουκρανικό Σχέδιο» (Ukraine plan). Μέχρι τις 8 Μαΐου 2025, είχαν ήδη εκταμιευθεί 25,5 δισ. στο πλαίσιο του Ταμείου Στήριξης της Ουκρανίας. Τον Οκτώβριο του 2024, το Συμβούλιο της ΕΕ συμφώνησε σε πακέτο χρηματοδοτικής βοήθειας, που περιλάμβανε δάνειο μακροοικονομικής στήριξης ύψους 35 δισ. και μηχανισμό συνεργασίας για την υποστήριξη αποπληρωμής δανείων που έχουν χορηγηθεί από την ΕΕ και εταίρους της G7 έως και €45 δισ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χορηγήσει συνολικά 30,2 δισ. σε μακροοικονομική χρηματοδοτική στήριξη προς την Ουκρανία την περίοδο 2022–2025, με τη μορφή δανείων και επιχορηγήσεων. Η οικονομική στήριξη αποσκοπεί στην ανακούφιση των άμεσων οικονομικών αναγκών της Ουκρανίας και στη χρηματοδότηση κρίσιμων δημόσιων υπηρεσιών και υποδομών. Τέλος, αποσκοπεί στη στήριξη της μακροπρόθεσμης ευρωπαϊκής πορείας της Ουκρανίας και της διαδικασίας ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΕΕ έχει λάβει μέτρα για τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, καθώς και έκτακτα μέτρα για τη σταθεροποίηση των αγορών ενέργειας. Η ΕΕ έχει επίσης συμβάλει (μέχρι Σεπτέμβριο 2024) με το ποσό το 16 δισ. ευρώ για τη διαχείριση προσφύγων από την Ουκρανία (επιπλέον 3 δισ. αποφασίστηκε να δοθούν το Μάιο του 2025), ανθρωπιστική βοήθεια (ιατρικό εξοπλισμό, γεννήτριες κτλ) αξίας τουλάχιστον 3,7 δισ. ευρώ, κινητά νοσοκομεία, εξοπλισμός, οχήματα και 8.500 ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη, αξίας σχεδόν ενός δισ. ευρώ.
Κυρώσεις
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιβάλει κυρώσεις με στόχο να αποδυναμώσει την ικανότητα της Ρωσίας να συνεχίσει την πολεμική της προσπάθεια, σε άτομα και ολόκληρους τομείς της οικονομίας (όπως ενέργεια, τραπεζικό σύστημα, τεχνολογία). Η ΕΕ, σε συνεργασία με τους εταίρους της G7, έχει δεσμεύσει πάνω από 300 δισεκατομμύρια δολάρια σε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Τα έσοδα (κέρδη) από αυτά τα δεσμευμένα κεφάλαια χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση δανείων προς την Ουκρανία. Έχουν υιοθετηθεί πάνω από 300 πακέτα κυρώσεων από το 2022 έως σήμερα.
Διπλωματικές ενέργειες της ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει αναλάβει εκτεταμένες διπλωματικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ έχουν εκδώσει επανειλημμένες δηλώσεις απαιτώντας την άμεση αποχώρηση της Ρωσίας και τον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Η ΕΕ έχει υποστηρί ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που καταδικάζουν τη Ρωσία, όπως αυτά του 2022 και 2023, τα οποία επιβεβαίωσαν την κυριαρχία της Ουκρανίας και ζήτησαν την αποχώρηση της Ρωσίας. Τον Φεβρουάριο του 2025, τα κράτη-μέλη της ΕΕ στήριξαν ψήφισμα του ΟΗΕ που χαρακτήρισε τη σύγκρουση ως «πλήρη εισβολή» της Ρωσίας. Η ΕΕ συνεργάζεται στενά με την G7, το ΝΑΤΟ, τον ΟΗΕ και τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) για να ευθυγραμμίσει τις διπλωματικές προσπάθειες. Αυτό περιλαμβάνει κοινές κυρώσεις, υποστήριξη των φιλοδοξιών της Ουκρανίας για ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, και ενίσχυση της πίεσης προς τη Ρωσία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει σταθερά το ειρηνευτικό σχέδιο 10 σημείων της Ουκρανίας, το οποίο δίνει έμφαση:
- Στην κυριαρχία,
- Στην εδαφική ακεραιότητα, και
- Στον σεβασμό του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.
Αυτή η υποστήριξη επιβεβαιώθηκε εκ νέου κατά τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο του 2024.
Η ΕΕ έχει τονίσει ότι η Ουκρανία και η Ευρώπη πρέπει να συμμετέχουν σε οποιεσδήποτε ειρηνευτικές συνομιλίες. Τον Φεβρουάριο του 2025, η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για Εξωτερικές Υποθέσεις Κάγια Κάλλας δήλωσε ότι η ΕΕ δεν θα υποστηρίξει συμφωνίες χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας, αντιδρώντας στις συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας που αρχικά απέκλειαν το Κίεβο. Η θέση αυτή ενισχύθηκε με κοινή δήλωση πολλών χωρών της ΕΕ στις 12 Φεβρουαρίου 2025.
Η ΕΕ υποστηρίζει επίσης τις ειρηνευτικές συνομιλίες που έχουν προγραμματιστεί στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει καλέσει τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν σε άμεσες διαπραγματεύσεις. Η ΕΕ, σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ασκεί πίεση στη Ρωσία να αποδεχτεί μια 30ήμερη κατάπαυση του πυρός, ως προϋπόθεση για ουσιαστικό διάλογο.
Σε απάντηση στις μεταβαλλόμενες πολιτικές των ΗΠΑ, η ΕΕ ενίσχυσε τον διπλωματικό της συντονισμό μέσω της ομάδας «Weimar+», η οποία περιλαμβάνει τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Πολωνία, την Ιταλία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Συμπέρασμα
Η στρατηγική της ΕΕ είναι πολυδιάστατη και περιλαμβάνει σταθερή διπλωματική στήριξη στο ειρηνευτικό σχέδιο 10 σημείων της Ουκρανίας, συμμετοχή σε ειρηνευτικές πρωτοβουλίες όπως οι συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης, ενεργοποίηση της ομάδας Weimar+ για διπλωματικό συντονισμό, καθώς και προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός και αποκατάσταση της ειρήνης. Παράλληλα, η ΕΕ έχει επιβάλει πάνω από 300 πακέτα κυρώσεων κατά της Ρωσίας, έχει δεσμεύσει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ύψους άνω των 300 δισ. δολαρίων, και έχει μειώσει δραστικά την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Μόσχα. Επιπλέον, έχει χορηγήσει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε οικονομική, ανθρωπιστική και στρατιωτική βοήθεια, ενισχύοντας την άμυνα και ανθεκτικότητα της Ουκρανίας με σκοπό την επίτευξη διαρκούς ειρήνης βάσει του διεθνούς δικαίου. Συνεπώς, ο ισχυρισμός ότι η ΕΕ περιορίζεται μόνο στην αποστολή όπλων και χρημάτων είναι παραπλανητικός και αγνοεί τη συνολική ευρωπαϊκή στρατηγική για τον τερματισμό του πολέμου.
Πηγές
- Ο απόηχος της επίσκεψης Φειδία στην Μόσχα – «Ξεκινά έρευνα» – Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΠΡΟΥ
- https://www.instagram.com/reel/DJlF1JKpvuj/
- https://www.facebook.com/reel/1627198271275652
- https://www.youtube.com/shorts/79saoAuaWWw
- https://x.com/FidiasCyprus/status/1922140010498728272
- Russian invasion of Ukraine – Wikipedia
- Είναι αλήθεια πως οι ΗΠΑ ανάγκασαν τη Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία, όπως υποστηρίζει ο Φειδίας Παναγιώτου; – Greece Fact Check
- EU military support to Ukraine – European Commission
- EU financial support to Ukraine – A comprehensive blend of support – European Commission
- EU Assistance to Ukraine (in U.S. Dollars) – Delegation of the European Union to the United States of America
- EU Sanctions Map: Russia
- Explainer: What is Zelenskiy’s 10-point peace plan? – Reuters
- Weimar+ Statement by Germany, France, Poland, Italy, Spain, the United Kingdom, the European External Action Service and the European Commission – GOV.UK
(Η εικόνα εξώφυλλου έχει δημιουργηθεί με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης).