ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: … το 80% του ελληνικού λαού είναι με τους Ρώσους.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Καμία έγκυρη δημοσκόπηση ή έρευνα δεν υποστηρίζει αυτό το ποσοστό. Τα πιο πρόσφατα και αξιόπιστα δεδομένα δείχνουν ότι περίπου 20%–31% των Ελλήνων έχουν θετική άποψη για τη Ρωσία ή τον Πούτιν, ανάλογα με το ερώτημα, ενώ σημαντικό ποσοστό διατηρεί ουδέτερη στάση ή δηλώνει αποστασιοποίηση από οποιαδήποτε πλευρά. Η πλειοψηφία διατηρεί αρνητική άποψη.
Σε πρόσφατα και παλαιότερα δημοσιεύματα και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διακινείται ο ισχυρισμός πως η δημοφιλία της Ρωσίας στην Ελλάδα κυμαίνεται από 70 έως 80%. Πρόσφατα παραδείγματα στο bankingnews.gr (Ελληνικά και Αγγλικά) και παλιότερα πάλι στο bankingnews.gr, periodista.gr και διάφορες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (παράδειγμα εδώ). Τα παλαιότερα δημοσιεύματα επικαλούνται δηλώσεις του Georgi Muradov, που είχε διατελέσει πρέσβης της Ρωσίας στην Κύπρο από το 1996, έως το 1999. Ο Muradov είχε πει στο Ria Novosti:
“Παρά τις αντιρωσικές πολιτικές των κυβερνήσεών τους, η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών και των Ελληνοκυπρίων διατηρεί θετικά αισθήματα για τη Ρωσία. Περίπου το 70% των Ελλήνων και το 75-80% των Κυπρίων υποστηρίζουν τη Ρωσία.”
Ο Muradov επικαλείται, χωρίς όμως να το αναφέρει, στοιχεία του 2018. Σε τότε δημοσκόπηση που έτυχε ευρείας κάλυψης από τα ρωσικά ΜΜΕ, το 66,9% των Ελλήνων είχαν εκφράσει “καλή” άποψη για τη Ρωσία.
Τι λένε οι νεότερες έρευνες
Σε δημοσκόπηση που παρουσιάστηκε στην εφημερίδα Καθημερινή (2024), μόνο το 22% των Ελλήνων δήλωσε ότι “αισθάνεται πιο κοντά” στη Ρωσία. Αντιθέτως, το 1/3 δήλωσε ότι αισθάνεται πιο κοντά στην Ουκρανία, ενώ σχεδόν το 45% δήλωσε πως δεν ταυτίζεται με καμία από τις δύο πλευρές. Η μέτρηση αυτή διενεργήθηκε από την εταιρεία Prorata και αποτυπώνει τη σχετική αποστασιοποίηση της ελληνικής κοινής γνώμης από τη ρωσική πλευρά, διαψεύδοντας κάθε ισχυρισμό περί ευρείας υποστήριξης προς τη Ρωσία.
Σε παρόμοια δημοσκόπηση της εφημερίδας Το Βήμα (2023), στην ερώτηση “ποιο κράτος θεωρείτε πως εκφράζει καλύτερα τα ελληνικά συμφέροντα στη διεθνή σκηνή”, η Ρωσία (21,3%) αναδείχθηκε ως η πιο δημοφιλής απάντηση μεταξύ των ερωτηθέντων στην ερώτηση για το ποια ξένη χώρα ευθυγραμμίζεται περισσότερο με τα συμφέροντα της Ελλάδας, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να ακολουθούν με 19%, το Ισραήλ με 17,2% και τη Γαλλία με 14,7%.
Σε μεγάλη διεθνή έρευνα του Pew Research Center (2024), καταγράφηκε πως η πλειοψηφία των Ελλήνων, το 70%, έχει αρνητική άποψη για τη Ρωσία και τον πρόεδρό της, Βλαντιμίρ Πούτιν. Το εύρημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς ενισχύει τη διαπίστωση πως δεν υπάρχει γενικευμένη φιλορωσική στάση στην Ελλάδα, τουλάχιστον ως προς την εμπιστοσύνη και την αποδοχή του ρωσικού καθεστώτος.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας Metron Analysis (2022) σε ποσοστό 70% οι Έλληνες τάσσονται κατά της Ρωσίας στον πόλεμο με την Ουκρανία κ
αι το 13% υπέρ. Υπέρ των κυρώσεων στη Ρωσία τάχθηκε το 60% και κατά το 30%.
Η πιο πρόσφατη μεγάλη δημοσκοπική έρευνα της ΔιαΝΕΟσις “Τι Πιστεύουν οι Έλληνες”, που αφορά το 2024 και δημοσιεύτηκε σε τρία μέρη τον Απρίλιο-Μάιο 2024 διενεργήθηκε από τη Metron Analysis σε δείγμα 1.103 ατόμων (31 Ιανουαρίου – 12 Φεβρουαρίου 2024), και εξετάζει αξίες, στάσεις και απόψεις για κοινωνικά, οικονομικά και διεθνή ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων της γεωπολιτικής (π.χ. Ουκρανία, Ρωσία, ΕΕ). Σε αντίθεση με το 2022 (όπου η θετικότητα για τη Ρωσία ήταν ~19%), η έρευνα του 2024 δείχνει ελαφρά βελτίωση στην εμπιστοσύνη προς θεσμούς και διεθνείς δυνάμεις, αλλά αυξημένη ανησυχία για γεωπολιτικές απειλές (π.χ. πόλεμοι όπως στην Ουκρανία). Συγκεκριμένα για Ρωσία/Ουκρανία: 71% θεωρούν τον πόλεμο στην Ουκρανία ως “μεγάλη απειλή” για την παγκόσμια σταθερότητα (αύξηση από 32% το 2022), με το 65% να καταδικάζουν ρητά τη Ρωσία ως “επιθετική δύναμη”. Μόνο 15-20% βλέπουν θετικά τη Ρωσία (λόγω ιστορικών/θρησκευτικών δεσμών), αλλά το 68,6% είναι αρνητικοί προς τον Πούτιν, με το 31,4% να έχει θετική ή μάλλον θετική γνώμη.
Υπαρκτό αλλά μειοψηφικό το φιλορωσικό ρεύμα στην Ελλάδα
Παρότι ο ισχυρισμός για “75% υπέρ της Ρωσίας” είναι ψευδής, τα πιο πρόσφατα δεδομένα δείχνουν πως εξακολουθεί να υπάρχει, αν και αποδυναμωμένο, ένα σταθερό και σημαντικό φιλορωσικό ποσοστό στην ελληνική κοινωνία, κυρίως λόγω ιστορικού και θρησκευτικού υποβάθρου. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει φιλορωσικό ρεύμα, το οποίο συχνά πηγάζει από αντιδυτικά ή αντινατοϊκά αισθήματα, εθνικιστικές πολιτικές θέσεις ή απογοήτευση από τη στάση της Ε.Ε. και των ΗΠΑ σε διάφορα ζητήματα. Η επιρροή αυτή ενισχύεται και από μερίδα πολιτικών δυνάμεων ή μέσων ενημέρωσης που προβάλλουν φιλορωσικές αφηγήσεις, είτε για ιδεολογικούς λόγους είτε για λόγους πολιτικής ταύτισης. Κόμματα ή κινήσεις που κινούνται στον χώρο του εθνικισμού, του παλαιοπατριωτισμού, αλλά και ένα μέρος της παραδοσιακής αριστεράς, τείνουν να βλέπουν τη Ρωσία ως σύμμαχο ενάντια στο ΝΑΤΟ, την Ε.Ε. ή την αμερικανική πολιτική.
Συμπέρασμα
Καμία έγκυρη δημοσκόπηση ή έρευνα δεν υποστηρίζει αυτό το ποσοστό. Τα πιο πρόσφατα και αξιόπιστα δεδομένα δείχνουν ότι περίπου 20%–31% των Ελλήνων έχουν θετική άποψη για τη Ρωσία ή τον Πούτιν, ανάλογα με το ερώτημα, ενώ σημαντικό ποσοστό διατηρεί ουδέτερη στάση ή δηλώνει αποστασιοποίηση από οποιαδήποτε πλευρά. Η πλειοψηφία διατηρεί αρνητική άποψη.